جت جنگی ساعقه{ایرانی}

از جمله موفقیت‏های F-5 در جریان جنگ با عراق، شکار MiG-25PD عراقی درشمال شرقی شهر تبریز است که توسط خلبان شجاع پایگاه دوم شکاری، سرهنگ«حسین شعبانی» و با آتش مسلسل انجام پذیرفت.

پس از خاتمه جنگ تحمیلی، در سالهای آعازین دهه ۱۳۷۰ شمسی، پروژه‏ای به نام سیمرغ در قالب تبدیل هواپیمای F-5A (تک کابین) به F-5B (نوع دوکابین جهتآموزش خلبانان مبتدی) در شرکت صنایع هواپیماسازی اصفهان (هسا) و شرکت صنایع هواپیمایی ایران (صها) به اجرا درآمد و پرسنل توانمند سازمان صنایع دفاع و نیروی هوایی ارتش با موفقیت توانستند قطعات و قالبهای لازم را جهت تولید نوع دو کابین هواپیمای F-5 تولید نمایند؛ همین پروژه استارت خوبی برای بهینه سازی F-5E و همچنین نمونه‏سازی این جنگنده در داخل کشور گشت.

اولین نمونهء F-5A در قالب پروژهء سیمرغ

نیروی هوایی کشورمان تعداد قابل توجهی F-5E در اختیار داشت که با توجه بهنوع سازهء بدنه و فراوانی نسبی قطعات یدکی، انگیزهء کافی برای بهینه سازیF-5E در کشورمان به وجود آمد. باید توجه داشت که نوع طراحی بدنهء F-5بسیار فراتر از زمان خویش بوده و پروسهء بهیته‎سازی توسط کمپانی سازنده –نورثروپ – نیز در سالهای ابتدایی دههء ۱۹۸۰ در قالب ساخت هواپیمای F-20Tiger Shark به اجرا درآمده بود. هواپیمای F-20 در مناقصهء‌ نیروی هواییایالات متحده در مقابل F-16A بازنده شد و پروژهء ساخت هواپیمای F-20 باتولید تنها ۳ فروند، بایگانی شد و به تاربخ پیوست.

با خاتمة جنگ تحمیلی، و ادامهء تحریم‏های تسلیحاتی از طرف ایالات متحده،ساخت برخی مهمات مخصوص هواپیماهای شکاری در داخل کشور آغاز شد. مهمترینوسیلة دفاعی هواپیمای F-5E همان موشک هوابه‎هوای حرارت‎یاب موسوم بهسایدوایندر (Sidewinder)، اکنون با روش مهندسی معکوس با نام «فاطر» باموفقیت کامل ساخته شده و در حال تولید انبوه می‏باشد.
همچنین با ورود به خدمت شکاری‏های ساخت روسیه نظیر MiG-29B/UB و شکاریچینی F-7، برخی موشکهای مخصوص این هواپیماها نیز همراه آنها به ایران واردشدند. یکی از این موشکها، موشک هوا به هوای R-60 یا AA-8 موسوم به آفیدمی‏باشد که تقریباً نمونهء روسی موشک سایدوایندر است.
با عنایت به موارد فوق، بهینه‏سازی هواپیمای F-5E در جهتی پیش رفت کهنمونهء جدید، قابلیت استفاده از اینگونه مهمات جدید را داشته باشد، ضمناینکه با افزودن یک سکان عمودی، بر قابلیتهای دینامیکی F-5E افزوده گشت.همچنین دو صفحه LCD تمام رنگی به جای برخی از نشانگرهای قدیمی نشست. (دراین مورد، یعنی ایجاد کابین شیشه ای یا کابین مجهز به نمایشگرهایتلویزیونی، تشکیک وجود دارد، زیرا خلبانان نیروی هوایی، با این گونه ادواتآشنایی ندارند؛ ضمن اینکه توان طراحی، نصب و تبدیل کابین آنالوگ بهدیجیتال، در اختیار کشورهای معدودی قرار دارد.)
همچنین قابلیت حمل و پرتاب بمبهای ۲۰۰۰ پوندی هدایت شونده لیزری به نام«قاصد» نیز بر روی آذرخش اضافه شده است. این بمبهای هدایت شوند، از نوعلیزری بوده (یعنی توسط اشعهء لیزر هدایت می‏شوند) و بارها توسط صاعقهآزمایش شده و دقت بسیار بالایی دارند.

موتور RD-33 یا J-85 ؟ مسئله این است.
دو موتور توربوفن RD-33 ساخت کلیموف، توان و چالاکی ویژه‏ای می توانند بهصاعقه ببخشند. این جنگنده با موتور RD-33 و استفاده از پس‏سوز، می‏تواندبه راحتی به سرعتهایی بین ۱٫۶ تا ۱٫۸ ماخ دست یابد که از این نظر حدود ۱۴تا ۲۸ درصد افزایش سرعت نهایی هواپیما را داریم. البته با تصاویری که ازصاعقه منتشر شده است، تفاوت چندانی بین اندازهء ظاهری موتورهای آن با F-5مشاهده نمی شود، ضمن اینکه دود سهمگین موتورهای RD-33 را شاهد نیستیم؛ ازاین رو، به نظر می رسد تغییرات اعمالی در صاعقه، در قسمتهای آویونیک وسکان عمودی به وقوع پیوسته است و موتورها، همان J-85 مورد استفاده در F-5می باشند.

صاعقه-۸۰ یا آذرخش-۲ ؟
صاعقه، گام بعدی نیروی هوایی ایران در روند سیر تکاملی جنگنده های مورداستفاده اش می باشد. (۸۰ به معنی سال ۱۳۸۰ می باشد؛ سالی که جنگندهء صاعقهبرای نخستین پرواز کرد.)
نکتهء بسیار مهم این است که صاعقه و آذرخش، هر دو طرح های دگرگون شده ایاز جنگندهء اف-۵ می باشند، اما باید توجه کرد که صاعقه، شباهت زیادی بهآذرخش ندارد و در ساخت آن، به جای شرکت صها (IACI)، «مرکز فنآوری نیرویهوایی و صنایع الکترونیک» (MATSA) همکاری داشته اند. از نظر شکل ظاهری،صاعقه را می توان مهم ترین مدل ارتقاء یافتهء آذرخش دانست؛ یا به عبارتیدیگر: آذرخش-۲ که در تولید آن، تمامی موارد بهبود یافتهء آذرخش، اعمال شده است.
علی الظاهر، مقامات مسئول، به اطلاق نام های جدید، علاقهء وافری دارند وبرای هر تغییر جزئی یا انجام بهینه سازی روی هواپیماهای قدیمی، از نام هایجدید استفاده می کنند. برای مثال برنامهء تولید هواپیمای آموزش «تذآرو» رادر نظر بگیرید که در مقاطع گوناگون زمانی، با اسامی «رعد» ، «تندر» و«تذآرو» نامیده شده است.
MATSA مخفف Air Force Technology and Electronic Centre
IACI مخفف Iran Aircraft Industries

Fly by Wire

مهمترین تفاوت بین آذرخش و صاعقه، استفاده از سکان دوتایی همانند F/A-18در صاعقه می باشد. بدین جهت، از سیستم جدید کامپیوتری «پرواز به وسیلهءسیم» یا Fly By Wire ساخت MASTA استفاده شده است؛ زیرا سکان عمودی اضافهشده، باعث ناپایداری آئرودینامیکی صاعقه می شود.
موتور توربوفن J-85
نکتهء قابل توجه دیگر این است که موتور توربوجت J-85 مورد استفاده درجنگندهء F-5E، با یک موتور توربوفن و کم مصرف و دارای پس سوز بهینه سازیشده بر اساس همان J-85، جایگزین شده است که تکنولوژی آن، بر اساس موتورتوربوفن TF-30 P414A می باشد. این موتورهای جدید J-85، دارای کشش بالاتر وقابل ملاحظه ای نسبت به مدل قدیمی خود می باشند.

دلائل اصلی تعبیه دو سکان عمودی در صاعقه مشخص نمی باشد، اما از دلائلاحتمالی و مهم آن، می توان به کاهش سطح مقطع راداری هواپیما، بهبودقابلیتهای پروازی نظیر: مسافت کوتاه شده جهت برخاست، بهبود توان چرخش افقیهواپیما و … نام برد.
مورد دیگر، استفاده از بالهای کامپوزیتی بزرگتر در صاعقه نسبت به آذرخش میباشد. این امر ضمن اینکه باعث بهبود قابلیتهای پروازی آن گردیده، بر میزانسوخت قابل حمل درون بالها، افزوده است.

رادار کنترل آتش Phazotron-NIIR N019
افزون بر موارد فوق، صاعقه، دارای رادار پرقدرت تر و دوربردتری نسبت بهآذرخش می باشد. رادار N019 ساخت فازاترون که به نام Baaz نیز شناخته میشود، قادر است ۱۰ هدف هوایی را در حالت «رهگیری به هنگام جستجو» (TWS) ازفاصلهء حدود ۸۰ کیلومتری مورد شناسایی قرار دهد و هم زمان به دو هدف شلیککند. توان این رادار، برابر رادار RDM ساخت تامسون سی اس اف مورد استفادهدر Mirage-2000H ارزیابی شده است.
رادار N019 دارای قابلیت دیدپائین – شلیک پائین بوده و دارای دقت و قدرت تشخیص خوبی برای تمیز دادن اهداف چندگانه می باشد.

اولین هواپیمای صاعقه، به تاریخ ۳۰ می ۲۰۰۴ پروازش را به انجام رسانید. ازآن تاریخ تا آگوست ۲۰۰۶، متحمل یک سری آزمایشات سخت پروازی و تست فنیقابلیتهایش قرار گرفت. عمدهء این آزمایشات سخت، جهت اثبات توانایی اینجنگنده در بهبود مسافت مورد نیاز جهت برخاست بوده است. با توجه به موفقیتآمیز بودن تست های انجام شده توسط صاعقه، انتظار می رود این جنگنده، ازآگوست ۲۰۰۶، به صورت انبوه، بر روی خط تولید برود.
امروزه انتظار می رود در کنار تولید مدل آزمایش شده، مدلهای بر اساس GlassCockpit و مجهز به کانارد، تولید شوند. نکته ای که باید به آن توجه کرداین است که صاعقه، یک جنگندهء اثبات کنندهء تکنولوژی می باشد و قرار نیستنقطهء پایانی در طراحی هواپیماهای جنگنده در ایران باشد. به بیانی دیگر،قرار نیست صاعقه به عنوان ستون فقرات اصلی نیروی هوایی ایران یا به عنوانجایگزین هواپیماهای در حال سرویس، وارد خدمت شود؛ صاعقه، به عنوان ایستگاهی در مسیر حرکت تکاملی قطار برنامه های تولید جنگنده در ایران تلقیمی شود.shirazwallpaper.com